Idea unii powstała w Kanadzie, w okresie gdy ta najbardziej rozwinięta prowincja przechodziła trudności z utrzymaniem swojej nowej struktury politycznej po Akcie unii z 1840 r. Wewnętrzne kłopoty połączonej w 1841 r. Kanady Górnej i Dolnej prowadziły do dyskusji na temat formy unii, która mogłaby powiązać wszystkie prowincje Brytyjskiej Ameryki Północnej. Była już mowa o niektórych przeszkodach na drodze do unii. Połączone w 1840 r. obie Kanady, Górna i Dolna, otrzymały wówczas równą liczbę mandatów w połączonym parlamencie, niezależnie od faktycznych odrębności i nierównych proporcji ludnościowych. Jak już wspomniano, nie powiodły się plany zasymilowania większości francuskiej, Wschodnia Kanada zachowała swój system prawny, kulturę francuską, pozycję kościoła katolickiego. Walcząc o odrębność i autonomię, mieszkańcy Wschodniej Kanady uzyskali wysoką świadomość polityczną i konsolidację, która zapewni im niejeden sukces w konfliktach z podzieloną na stronnictwa (torysi, reformiści) ludnością pochodzenia brytyjskiego. Mimo połączenia nadal istniał w Kanadzie dualizm polityczny, narodowościowy, językowy i kulturalny. Brytyjska i francuska ludność tej prowincji posiadała odrębnych przywódców i programy, nawet stolica prowincji co cztery lata była przenoszona z brytyjskiego Toronto do francuskiego miasta Quebecu (Montreal nie wchodził w grę po wypadkach z 1849 r.).
